Charakterystyka rolnictwa w województwie pomorskim
Powierzchnia województwa pomorskiego wynosi 18 293 km ², co stanowi ok. 5,85 % powierzchni kraju. W województwie jest 16 powiatów, 42 miasta, 2994 miejscowości wiejskich i 1568 sołectw. Ludność województwa wynosi 2 188,9 tys. osób, w tym ludność zamieszkująca wieś pomorską - 705,7 tys. co stanowi 32,2 % ogółu ludności w województwie.
W ogólnej powierzchni województwa pomorskiego użytki rolne stanowią 863 335 ha., a lasy i grunty leśne 671 126 ha. Grunty orne zajmują 704 833 ha, w tym pod zasiewami było 555 076 ha, a pozostała część to odłogi i ugory. W skali 16 województw w kraju pomorskie zajmuje 8 miejsce pod względem powierzchni ogólnej, 11 miejsce pod względem użytków rolnych i 6 miejsce pod względem powierzchni lasów. Duża powierzchnia lasów, jezior i dostęp do morza dają możliwość dynamicznego rozwoju agroturystyki w województwie pomorskim.
Klimat województwa pomorskiego ma charakter przejściowy pomiędzy klimatem morskim, a kontynentalnym. Charakterystyczną cechą tego klimatu jest przesunięcie pór roku w stosunku do Polski środkowej i skrócenie okresu wegetacji. Wiosna i lato są opóźnione i krótsze, okresy przedzimowy, zimy i przedwiośnia są natomiast znacznie dłuższe, co powoduje przesunięcie terminów zbiorów, a w konsekwencji ograniczenie lub nawet wykluczenie uprawy międzyplonów ścierniskowych i opóźnienia w terminie siewu ozimin pookopowych. Takie warunki ograniczają również uprawę roślin ciepłolubnych.
W województwie pomorskim wyróżnia się 4 rejony, łączące w sobie najistotniejsze cechy krajobrazu rolniczego: Nadmorski, Kaszubski, Żuławy i Powiśle, pomiędzy którymi występują znaczne zróżnicowania pod względem glebowym, klimatycznym i hydrograficznym. Gleby są bardzo zróżnicowane, przy czym przeważają gleby klasy III i IV . Roczna różnica temperatury powietrza pomiędzy rejonami wynosi 1,5°C, a różnica pomiędzy najdłuższym, a najkrótszym okresem wegetacji sięga 11 dni. Udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych wynosi: od 18% w powiecie tczewskim do 78% powierzchni gruntów ornych w powiecie w wejherowskim.
W znaczeniu rolniczym najlepsze gleby i warunki produkcyjne występują na Żuławach i Powiślu, gdzie przeważają mady, gleby bagienne i brunatne oraz mursze. Tu również znajdują się najcięższe do uprawy w Polsce iły gniewskie, gleby zaliczane do I klasy bonitacyjnej. W obu rejonach rolnicy uzyskują najwyższe plony zbóż, buraków cukrowych i rzepaku. Są tu także potencjalne możliwości rozwoju warzywnictwa i sadownictwa. Wcześniejsza wegetacja wiosną i wyższa suma temperatur niż w innych częściach województwa sprzyja wysokiemu plonowaniu roślin.
Rejon nadmorski charakteryzuje się sporym pofałdowaniem terenu i klimatem ukształtowanym pod silnym wpływem Bałtyku. Typy gleb są różne: od piasków gliniastych i glin zwałowych na płycie puckiej, do dużych powierzchni gleb torfowych w dolinach Redy i Łeby. Duża ilość trwałych użytków zielonych sprzyja hodowli bydła o różnym kierunku użytkowania. Jakość gleb pozwala na uprawę i uzyskiwanie wysokich plonów wielu roślin, nie pomijając najbardziej wymagających.
Rejon kaszubski z czołowymi wzniesieniami morenowymi, dużą lesistością, obfitością jezior i oczek wodnych cechuje się największą różnorodnością. Przeważają tu gleby lekkie, w głównej mierze wytworzone z piasków i żwirów zwałowych, o niskiej przydatności rolniczej. Ścieranie się klimatów morskiego i lądowego oraz urozmaicona rzeźba terenu są przyczyną dużej zmienności pogody. Opóźnione wiosny i wcześniej pojawiające się jesienne przymrozki są corocznym zjawiskiem przyrodniczym, co znacznie skraca okres wegetacji roślin i sprawia, że warunki przyrodnicze rejonu kaszubskiego są mało korzystne dla produkcji roślinnej, a uzyskiwane plony są średnio niższe i bardziej zawodne niż w pozostałych rejonach.
Struktura agrarna w województwie pomorskim jest lepsza od średniej w kraju - gospodarstwa o obszarze od 1 do 5 ha stanowią 37% ogółu gospodarstw (w skali kraju 55%), a gospodarstwa największe – o powierzchni 50 ha stanowią 2% ogółu gospodarstw (w skali kraju 0,4%). Największe różnice pomiędzy województwem pomorskim, a średnią w Polsce występują w grupie gospodarstw o powierzchni 15 - 50 ha. W województwie jest takich 20,4%, a w skali Polski tylko 8,1% ogólnej ich liczby.